Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej
W czasach powszechnego dostępu do Internetu oczywistym wydaje się, że jako pacjent mamy prawo do pełnego dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej naszego stanu zdrowia oraz udzielonych nam świadczeń zdrowotnych. Na tym jednak oczywistości się kończą – mimo zawsze pomocnej przeglądarki Google wątpliwości budzi nawet tak podstawowa kwestia jak ta, co właściwie nazywamy dokumentacją medyczną? A więc: czy tak jak udostępnienia nam historii choroby czy karty przebiegu ciąży możemy domagać się wydania na kawałka płuca czy wątroby po nieudanym – naszym zdaniem – zabiegu operacyjnym?
Same przepisy prawa nie udzielają nam jednoznacznej odpowiedzi – w prawie polskim brak jest bowiem powszechnie obowiązującej definicji „dokumentacji medycznej”.
O ile jednak pojęcia tego nie doszukamy się w przepisach ustawy, o tyle pomocną rękę podaje pacjentowi nauka prawa, która za dokumentację medyczną uznaje dane odnoszące się do stanu zdrowia pacjenta oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych, gromadzone i udostępniane na zasadach określonych m.in. w Ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta[1].
Gdy jako pacjenci wiemy już jakiego rodzaju danych możemy się domagać, warto wskazać gdzie i kiedy możemy przedmiotowe informacje uzyskać. Adresem pod który powinniśmy się udać jest siedziba podmiotu, który udzielił nam świadczenia zdrowotnego. Mówiąc prościej: dokładnie ten szpital, w którym – nawiązując do powyższego przykładu – uszkodzono nasze lewe płuco. Zasadą jest, iż podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych przechowuje dokumentację medyczną przez okres 20 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano ostatniego wpisu. Wyjątek od powyższej zasady stanowi m.in. dokumentacja medyczna dotycząca zgonu pacjenta przechowywana przez lat 30 lub skierowania na badania lekarskie, które niszczone są po upływie lat 5.
Co istotne – w szczególności dla osób ciężko chorych – dokumentacja medyczna udostępniania jest nie tylko pacjentowi, którego dotyczy. Dane dotyczące pacjenta zostaną udostępnione również jego przedstawicielowi ustawowemu lub osobie przez niego stosownie upoważnionej.
Z uwagi na dodatkowe koszty związane z udostępnieniem pacjentowi dokumentacji medycznej należy pamiętać, iż podmioty lecznicze mogą żądać opłaty za wydanie kopii, wydruku lub płyty CD zawierających dane odnoszące się do naszego stanu zdrowia. Wysokość opłaty ustala każdorazowo podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych, w wymiarze zakreślonym przez ustawodawcę.
Podsumowując powyższe należy wskazać, iż nawet jeśli uzyskanie dokumentacji medycznej stanowi niezaplanowany i na pierwszy rzut oka zbyteczny wydatek w domowym budżecie oraz wiąże się z innymi nieprzewidzianymi trudnościami, to jej posiadanie często ma kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia na korzyść pacjenta ewentualnego procesu sądowego.
[1] Dorota Karkowska, Komentarz do Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, wyd. III, publ. LEX 2016.
